"Ik heb de opleiding Vaktherapie richting Spraak & Drama gevolgd. In mijn derde jaar liep ik negen maanden stage bij het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) op de afdelingen Hematologie en Oncologie."
Ontspannen en verwerken
"Binnen deze richting zet je jouw lichaam, adem, stem, emoties en gedachtes in als instrument voor de therapie. Deze vorm van therapie kan worden ingezet om te ontspannen, om tot rust te komen en bepaalde emoties of gebeurtenissen te verwerken, bijvoorbeeldaan de hand van een verhaal. Dat laatste is wat ik tijdens mijn stage in het LUMC heb ontdekt.”
Waarom koos je voor het LUMC?
“Ik wilde graag persoonlijk contact hebben met mensen en voor mensen iets kunnen betekenen die in een moeilijke situatie zitten. In het LUMC op de afdeling Hematologie kon ik dit combineren. Deze afdeling behandelt jongvolwassenen en volwassenen met aandoeningen van bloed, beenmerg en lymfklieren. Het LUMC zag meerwaarde in spraak- en dramatherapie als nieuwe extra therapievorm."
"Vanaf de start van mijn stage deed ik onderzoek naar hoe deze therapie een bijdrage kan leveren aan het welzijn van deze patiënten. Al snel bleek er behoefte te zijn aan ontspanning en afleiding, maar ook aan ondersteuning in de verwerking van het ziekteproces. Daardoor breidde mijn stage en onderzoek zich snel uit naar de afdeling Oncologie.”
In spraak- en dramatherapie werk je met jouw eigen lichaam, jouw stem, jouw bewegingen, jouw emoties en gedachtes. Het is daardoor een directe vorm van therapie.
Ademhalingsoefeningen
“Op een gegeven moment merkte ik dat veel patiënten hoog en gespannen ademden. Toen heb ik ervoor gekozen om ook ademhalingsoefeningen aan te bieden. Door spraakoefeningen te doen die het rustig uitademen stimuleren, komt de patiënt tot diepere inademing. Dit werkt ontspannend. Sommige patiënten waren niet in staat om de oefening zelf te doen vanwege vermoeidheid. Toen heb ik de oefening in een andere vorm aangeboden. Terwijl ik de oefening sprak raakte ik de patiënt met een ritmische beweging aan. Zo konden ze worden meegenomen in het juiste ritme en met mij mee-ademen en op die manier rustiger worden.”
Hoe kijk je terug?
“In negen maanden tijd heb ik ongeveer 70 patiënten ontmoet. Ik heb de artsen en verpleegkundigen kennis laten maken met deze nieuwe vorm van therapie en het hen laten ervaren. De patiënten vertelden hun positieve ervaring aan verpleegkundigen en artsen en dit zorgde ervoor dat er nog meer begrip ontstond voor wat ik deed. Na vijf maanden wisten ze in het ziekenhuis daardoor goed wat ze aan me hadden en stelden verpleegkundigen aan patiënten voor om de behandeling te proberen."
Een positief effect
"Ik ben blij dat ik patiënten heb kunnen helpen meer rust en ontspanning te vinden en met het verwerken van hun ervaring en emoties rondom het ziek-zijn. Artsen en verpleegkundigen zagen zelfs een prikkeling van nieuwsgierigheid en levenslust, zelfs in deze moeilijke situatie.”
Het was een enorme ontdekkingsreis. Ik was een echte pionier: de eerste die met spraak en drama en vanuit vaktherapie bij deze afdelingen stage mocht lopen.
Hoe zag je stage er uit?
“Vaak begon ik met het voorlezen van verschillende soorten verhalen en gedichten. Door het vertellen in de jij-vorm kunnen patiënten zich gemakkelijker verplaatsen in de karakters van het verhaal."
"Door daarnaast de zintuigen in te zetten, wordt het verbeeldend vermogen nog meer gestimuleerd. ‘De warmte van de open haard, na een wandeling op het strand met je blote voeten door het koude zand’.Dit roept herinneringen op en zo kunnen patiënten even aan iets anders denken dan aan hun ziekte. Naar aanleiding van wat ik waarnam, bood ik vervolgens andere oefeningen aan.”
Patiënten keken er naar uit dat ik weer kwam. Een mooier compliment kun je niet krijgen.
Welke vormen van therapie heb je ingezet?
Direct tot de kern
“Ik heb verschillende vormen ingezet zoals interactief schrijven en ademhalingsoefeningen. Ik liet patiënten diverse kaarten zien met daarop verschillende emoties. Hieruit kozen zij de emoties die hen het meeste aansprak. Daarna stelde ik de vragen ‘waarom spreekt deze je aan?’, ‘waar staat het voor?’ en ‘wat doet het met je?’. Door deze vragen kwam ik direct tot de kern en wist ik zware onderwerpen aan te stippen zonder dat de patiënt werd overmand door verdriet. Omdat de kaarten erkenning en houvast gaven voor de emotie die op dat moment speelde."
"Eén van de patiënten gaf aan dat dit een fijne manier was om aan haar gezondheid te werken. Ze had veel angst voor de behandelingen. Er was sprake van een moeilijke thuissituatie; ze vond het lastig om lang weg te zijn van huis. Wat zij wilde bespreken, hebben we toen symbolisch besproken met de kaarten. Dat gaf haar rust en zorgde ervoor dat ze de controle even uit handen kon geven. Het resultaat: ze ging met veel minder spanning de behandelingen in."
Interessant?
Bekijk de opleiding Vaktherapie bij Hogeschool Leiden
